Dieuwke gaat elke week op pad langs een van onze streekboeren. Deze week Landgoud uit Kloosterburen
Aflevering 38
Ale en Fenna Havenga
14 juni 2021
Bovenin Groningen, pal aan de Waddenkust ligt de boerderij van Ale en Fenna Havenga. Samen met hun zoon Hero en dochter Ine runnen ze het akkerbouwbedrijf ‘Landgoud’ in Kloosterburen.
Vandaag mag ik bij ze langskomen, en een kijkje nemen op dit bijzondere bedrijf. Omdat het warm is, zoeken we een plekje onder de grote parasol in de prachtige tuin. Ale, met op zijn hoofd een strohoed die hem beschermt tegen de felle zon, maar die hem ook als persoon typeert, is nog op het land bezig en schuift later aan. Ik ben onder de indruk van de tuin, die in deze tijd van het jaar op z’n mooist is. ‘Dat is het werk van Fenna, en er zit heel wat tijd in’ vertelt Ale trots. Een kan limonade van Fenna’s zelfgemaakte rabarbersiroop staat op tafel en natuurlijk ontbreken de speltkoekjes van de bakker in Leens -gebakken van eigen spelt- niet. Fenna laat mij trots de nieuwste Seasons zien. Er staat een artikel in over het mosterdzaad wat hun land komt en wat lokaal én op traditionele wijze wordt verwerkt tot Groninger mosterd. Dat het bijzonder is wat er in Kloosterburen op het land gebeurd staat vast.
Sinds 2002 is Landgoud biologisch. ‘We moeten het anders doen’ dacht Fenna zo’n 20 jaar geleden toen ze eens voor het open raam naar buiten stond te kijken. Een vliegtuigje met bestrijdingsmiddelen kwam overvliegen. Zodra de wind ging liggen werd het land bespoten, dat ging toen zo maar zette haar aan het denken; ‘Wat we doen voelt niet meer goed.’ Ze besluiten om te schakelen en sinds 2002 mogen de producten die de boerderij verlaten biologisch worden genoemd.
‘Vroeger liepen hier in de tuin onze schapen’ verteld Fenna. De boerderij is het haar ouderlijk huis. Als haar vader verhuist in 1981 en een opvolger zoekt, besluiten ze samen te verhuizen naar de boerderij. Ale wil best boer worden en met Fenna in het diepe springen, maar tussen de schapen, die er voor de begrazing van de dijk en de kwelder bij hoorden, ziet hij zichzelf niet oud worden. Van de dieren nemen ze dan ook direct afscheid. Op de ruim 40 hectare die bij de boerderij hoort en nog eens 20 ha huurland worden nu veel verschillende biologische gewassen geteeld. Er komen onder andere boontjes, peen, zaaiuien, pastinaak, mosterdzaad, olievlas en pootaardappels van het land. De familie Havenga onderscheidt zich echter op bijzondere wijze van andere akkerbouwers door zich voor een deel te richten op nichemarkt gewassen. Daarvoor wordt ook spelt, verschillende soorten mosterd en baktarwe geteeld, en er is zelfs nog een perceel waarop struiken witte aalbessen groeien. Zonder tussenkomst van grote retailers worden deze producten door lokale ondernemers verwerkt tot bijzondere producten.
In de windmolen van Feerwerd wordt bijvoorbeeld de spelt gemalen en in Leens bakt bakker Peters er Groninger koek, brood, crackers en koekjes van. Mosterdzaad wordt door Abrahams Mosterdmakerij in Eenrum verwerkt tot echte Groninger mosterd. Van de aalbessen wordt naast de sap en siroop zelfs wijn gemaakt wat ze “Blanka” hebben genoemd. “Het willen uitsluiten van de groothandel betekende dat we zelf onze afzet moesten creëren. Zelf zijn we de markt op gegaan en onze producten zijn inmiddels te vinden in verschillende restaurants en biologische winkels. We kennen daardoor onze klanten en weten waar onze producten terecht komen; bij de consument die kiest voor een betrouwbaar en eerlijk product. Sinds corona is de vraag naar lokale producten flink toegenomen, mensen willen weten waar hun eten vandaan komt en we zijn ervan overtuigd dat dat in de toekomst alleen maar belangrijker zal worden.” aldus Ale.
Achter de boerderij rijden we zo de dijk op. Op de kwelders achter de dijk lopen ingeschaarde schapen, paarden en vleesvee te grazen. De zilte geur van de zee en de wind komen ons tegemoet, in de verte zien we Schiermonnikoog liggen. “Er groeien hier veel bijzondere soorten planten zoals lamsoor en zeekraal’ vertelt Ale.
“Ons land is doorsneden en omringd door sloten met rietkragen. Helaas zie je die steeds minder op het moderne platteland. Het waterschap eist een schone sloot op de perceelgrens. Samen met onze buren hebben wij ontheffing gevraagd en gekregen voor het behouden van het riet. We maaien nu één van beide taluds en laten het riet aan de andere kant twee jaar z’n gang gaan. Nu hoor je er, als je in het voorjaar langs de sloten loopt, rietzangers zoals de blauwborst en de karekiet.”
Als ik naar huis rij bedenk ik me maar weer eens opnieuw; als je goed bent voor de natuur, is de natuur goed voor jou. De prachtige kleigrond die het noorden van ons land rijk is en door de familie Havenga zo goed wordt onderhouden, brengt ons prachtige producten. Daar zijn we zelfs bij De Streekboer plaatsvervangend wel een beetje trots op!
Waar komt de naam Landgoud vandaan?
Deze naam hebben we zelf bedacht en gekozen omdat we veel goudkleurige gewassen telen.
Waarom zou je spelt eten boven tarwe?
Spelt bevat veel vitaminen en mineralen in de kern van het zaadje. Dit in tegenstelling tot tarwe, waar dat is geconcentreerd in de zemel en in de kiem. De voedingsstoffen van spelt worden geleidelijk in het bloed opgenomen, bij tarwe schiet de bloedsuikerspiegel direct omhoog vanwege de concentratie aan zetmeel. Bovendien wordt bij tarwe de kiem door grote bakkerijtoeleveranciers uit het meel verwijderd om de bewaarduur te verlengen.
Bekijk het assortiment van Landgoud
