Bij de Boer: Nesser Schapenkaas

Dieuwke gaat elke week op pad langs een van onze streekboeren. Deze week bezoekt Dieuwke Nesser Schapenkaas

Aflevering 27
Nesser Schapenkaas
6 april 2021

Eigenlijk ben ik vrij op dinsdag, maar als er alleen op die dag een gaatje in de drukke agenda van Jappie en Tineke te vinden is spring ik graag in de auto richting Nes. Naast Akkrum, pal achter de hoge watertoren, ligt op een prachtige plek aan de Nesker Sylroede de boerderij van de familie De Jong. 

Ik word hartelijk ontvangen door Jappie, die geboren en getogen is op deze plek. Hoewel de tuin officieel nog niet terras-klaar is, staan de stoelen al in de luwte achter het huis. Het is een uitzonderlijk warme dag in maart. Vanuit de tuin hebben we zicht op de schapen die lopen te grazen op de twee percelen die zijn overgebleven van het boerenbedrijf uit zijn jeugd.

Jappie groeit op deze boerderij op, zijn ouders melken 25 koeien en boeren op de oude manier. Een trekker vindt zijn vader dan nergens voor nodig, het paard doet nog altijd prima dienst. Jappie vertelt dat hij vroeger best eens een beetje gefrustreerd was als hij ‘s morgens om 4:30 uur met zijn paard en wagen het land in trok om te maaien en zijn buurman op de trekker voorbij vliegt.

Jappie besluit een ander pad als zijn vader te kiezen en wordt docent aan de zuivelschool in Bolsward. Als hij een vaste aanstelling krijgt, wordt van hem verwacht dat hij verhuist naar de regio zoals toen gebruikelijk was. Daarnaast ontmoet hij zijn Tineke die dan als juf voor de klas staat op een basisschool. Als de boerderij in Nes vrij komt, besluiten ze te verhuizen. Het land wat oorspronkelijk bij de boerderij hoort, wordt in gebruik genomen door familie. Er blijven twee percelen over waar ze wat schapen houden als hobby. Er komen kinderen en Tineke stopt eerst met werken. Jappie is dan nog altijd werkzaam als docent en geeft inmiddels les bij Van Hall Larenstein in Leeuwarden in de richting van voedingsmiddelentechnologie.  

Op een dag komt Tineke na een bezoekje aan haar tante in Tzummarum enthousiast thuis. Ze zijn langs geweest bij een schapenhouder die zijn schapen melkt en er verse schapenkaas van maakt. Hoewel Jappie stiekem denkt dat haar plannen wel overwaaien heeft zij zin om haar handen uit de mouwen te steken. Haar plan wordt serieuzer. Alsof het lot ermee speelt, belt in die tijd de schapenhouder. Helaas moet hij afscheid nemen van zijn dieren en hij zou graag willen dat Jappie en Tineke de kudde overnemen. 

Inmiddels melken Jappie en Tineke nu samen van maart tot september alweer 20 jaar, tweemaal daags, zo’n 20 schapen. De kudde geeft zo’n 40 liter per dag. In de stal laten ze me de lammetjes zien die lekker warm in het stro bij het schaap liggen. ‘Boven, achter dat gipswandje slapen wij’ vertelt Tineke. ‘We kunnen daar de dieren goed horen. Nu, tijdens de lammertijd worden we ’s nachts regelmatig gewekt, dan gaan we er samen uit om te helpen met de bevalling.’ 

10 weken blijven de lammetjes bij hun moeder in de stal waarna ze buiten het land in gaan en zich aansluiten bij de kudde. In de melkstal laat Jappie me twee flesjes zien, als middel tegen ontstoken uiers probeerde hij lange tijd op advies van de veearts penicilline. Het leverde echter geen verbetering op. Het homeopathische middel wat hij later ontdekte bleek wonderbaarlijk te werken als de uiers van het schapen ontstoken zijn. ‘Ik vraag mijn leerlingen vaak of ze geloof hebben in homeopathische middelen en vertel ze dat dit verhaal. Ik hoef niet meer te twijfelen of het werkt,’ aldus Jappie.

4 à 5 keer per week maakt Tineke schapenkaas. De gepasteuriseerde schapenmelk wordt gestremd en de wrongel gesneden en licht geperst. De kaasjes worden zonder toevoeging verpakt in plastic bakjes met wei. De kaas die ’s morgens wordt gemaakt, kan dezelfde dag al worden gegeten. Het is een supervers product, maar maximaal een week houdbaar. De typische Friese lekkernij, die vooral bekend is in het noordwesten van de provincie, eet je met wat peper en zout op toast of roggebrood, in combinatie met tomaat en verse kruiden op een boterham of als mozzarella in een salade. Bij óns thuis is die korte houdbaarheid in ieder geval geen enkel probleem 😉 Probeer je het ook eens?

Lees je volgende week weer mee? Dan ga ik op kraamvisite bij Oer de Wiel. Heb je alvast een vraag aan de familie De Jong? Laat het ons weten dan kan ik het ze vragen en vind je het antwoord volgende week onze nieuwsbrief!