Vorige week heeft Jaap Frerichs van Varkens van de Kempenaer uitgelegd waarom hij bewust niet voor bio-certificering kiest. Voordat we duiken in de verschillen en de reden om wel of niet biologisch groenten 🥦🍅🍆 te telen, laten we Bertha en Douwe van Kelstein aan het woord. Zij hebben een biologische veehouderij. Waarom hebben ze hiervoor gekozen? Ik ben benieuwd!
Van Bertha en Douwe ken ik voorafgaand aan het interview een half verhaal: ik weet dat ze een innovatief, gemengd bedrijf hebben en heel bewust biologisch boeren. Hoe ze hiertoe zijn gekomen en wat hun biogasinstallatie en dubbeldoelkoeien hiermee te maken hebben, dat vraag ik me af. Bertha en Douwe leggen het me uit.
“Wij zijn begonnen in 1997…
In 1997 hebben wij het bedrijf overgenomen van de ouders van Douwe. Destijds was het nog een stierenfokkerij. We fokten Holstein stieren aan de Kelnersweg. Hier komt de naam Kelstein ook vandaan. Het was geen biologisch bedrijf. In de loop der jaren veranderde de stierenfokkerij. Steeds meer goede stieren werden afgekeurd omdat ze niet het juiste DNA hadden. Wij konden er niet achter staan dat prachtige stieren niet verkocht konden worden omdat ze het juiste DNA niet hadden. Toen zijn we gaan kijken welke kant we op wilden met ons bedrijf. We kozen voor bedrijfsverbreding; het toevoegen van verschillende activiteiten op één bedrijf. De eerste toevoeging was een biogasinstallatie. Reststromen van kuilgras, mest en maïs gingen de vergister in voor de productie van biogas. Dit was het begin van de omschakeling naar kringlooplandbouw en biologisch produceren.
In 2010 kwamen we er achter dat we – door de bedrijfskeuzes die we gemaakt hadden – al dicht tegen het biologisch aan aan het boeren waren. Zo gebruikten we bijvoorbeeld vanwege de vergister al geen kunstmest meer. Daarom besloten we verder te onderzoeken of de stap naar biologisch voor ons een optie was. Dit bleek het geval en in 2011-2012 zijn we omgeschakeld. Inmiddels zijn alle schakels in ons bedrijf – de melkvee, de groenten de we telen en de legkippen die we houden – biologisch gecertificeerd.
Voor ons ging er een wereld open na de omschakeling op biologisch
Het is niet alleen een keurmerk, je komt ook in een ander netwerk terecht. Biologische boeren ondersteunen elkaar. Met het omschakelen naar biologisch zijn we ook overgestapt naar een andere, kleinschaligere melkleverancier: EKO-Holland. Hiervoor geldt hetzelfde verhaal. Je krijgt het gevoel dat je samen bezig bent om op een duurzamere manier te produceren in plaats van dat je het alleen over productie hebt.”
Vraag van een consument: bestrijdingsmiddelen, is dat het grootste verschil tussen bio en niet bio?
Douwe: “In grote lijnen zijn de grootste verschillen tussen biologisch en niet biologisch het gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen. Achterliggend gaat het echter veel verder. De meeste boeren die voor biologisch kiezen, doen dit omdat ze op een andere manier met de natuur en hun dieren om willen gaan. Omdat dit niet allemaal in de biocertificering zit, zijn in 2018 aanvullende normen voor biologische zuivel opgesteld. Als je hieraan voldoet, mag je het EKO-keurmerk dragen en je zuivel aan EKO-Holland leveren. Wij zijn er trots op dat we dit keurmerk mogen dragen. Als je precies wilt weten wat de aanvullende normen inhouden, kijken even hier.”
Nog een vraag van een consument: waar halen jullie jullie diervoer vandaan?
Bertha: “In de aanvullende normen voor biologische zuivel staat onder andere dat ruwvoer maximaal 200 kilometer bij het bedrijf vandaan mag komen en krachtvoer uit Europa moet komen. Voor ons dus geen soja uit Zuid-Amerika.”
Afsluitend: Jullie hebben dubbeldoelkoeien, hoe werkt dat?
Douwe: “In de omschakeling naar biologisch kwamen we er achter dat de Holstein koeien daar niet het meest geschikt voor waren. Biologisch gehouden koeien krijgen minder krachtvoer. De Holstein koeien reageerden hier niet goed op. Zij waren krachtvoer gewend. Daarom zijn we in de loop der jaren geleidelijk overgestapt naar dubbeldoel rassen. Deze rassen leveren iets minder melk maar zijn ook geschikt voor vlees. Nu wordt er veel vlees geïmporteerd uit Zuid-Amerika. Als we allemaal overgaan op dubbeldoelkoeien hoeven er veel minder transportkilometers gemaakt te worden en zijn veel duurzamer bezig.”
Bertha en Douwe, dank voor jullie mooie verhaal. Wat mij persoonlijk erg opvalt aan het verhaal van Bertha en Douwe is dat ze het lef hebben om het anders te doen. In de twintig jaar dat ze op de boerderij wonen, hebben Bertha en Douwe keer op keer keuzes durven maken waardoor Kelstein innovatief blijft en een voorbeeldfunctie behoud. Of dat nu gaat om de gebouwde biogasinstallatie, de omschakeling naar biologisch of de diversifiëring van het bedrijf.
Wat voor mij ook een eye-opener is, zijn de aanvullende normen voor biologische zuivel. Ik wist niet dat je alleen een EKO-keurmerk mag dragen als je niet alleen biologisch bent maar ook bezig bent met onder andere groene stroom, dierwelzijn en herkomst van voer. Toch wel fijn om te weten dat bedrijven met een EKO-keurmerk het voer niet van gekapte regenwouden in Zuid-Amerika halen, vind je ook niet?
Ik ben benieuwd of jij er net zo over denkt! Laat je het me weten?
Velen van jullie hebben mij laten weten geïnteresseerd te zijn naar vegetarische kant van bio/niet-bio. Binnenkort gaan we daarom verder met de reeks en duiken we in de verschillen tussen bio en niet bio bij de groentetelers.
Hartelijke groet,
Sandra – oprichter De Streekboer
Hoi! Ik ben Sandra – oprichter van De Streekboer – en het is mijn missie om zoveel mogelijk mensen aan lokaal voedsel te krijgen. Waarom? Omdat het gezonder en eerlijker is voor iedereen. Bovendien durf ik te beweren dat je er veel gelukkiger van wordt. Daarom vertel ik wekelijks over lokale boeren, producten en alles wat mij raakt over ons voedselsysteem. Lees jij mee?
