Streekboer fundament: Subsidies versus investeringen (deel 6)

De Streekboer staat op een kantelpunt. Na het ophalen van ruim een half miljoen in de crowdfunding, heten we de vele nieuwe klanten welkom en gaan we de komende tijd de volgende stappen zetten. Vandaar dat we de komende weken graag aandacht besteden aan de kern van De Streekboer. Waar liepen en waar lopen we tegenaan en welke keuzes maken we om onze missie zo goed mogelijk te volbrengen? Aan de hand van dilemma’s nemen we je mee in ons verhaal. Deze week dilemma 6: Subsidies versus investeringen

Vandaag bespreken we een heel ander type dilemma: subsidies versus investeringen. Deze vraag gaat over het Streekboer fundament. Wat voor bedrijf willen we zijn en welke financiële keuzes maken we om die reden? Transparantie in herkomst en prijs zijn kernwaardes van De Streekboer. Vandaar dat de manier waarop De Streekboer is gefinancierd ook transparant is en moet zijn. Vandaag lichten we toe waarom we subsidies van een ton afslaan maar er wel voor kiezen om te crowdfunden. 

Rechtsvorm

De Streekboer is momenteel een bv met twee aandeelhouders: Sandra Ronde (meerderheid) en Stichting ifund (minderheid). ifund is een stichting die investeert in bedrijven die de duurzaamheidstransitie willen versnellen. Impact maken is het hoofddoel en dit staat ook vastgelegd in de stichtingsstatuten. Juist daarom is het fijn om Stichting ifund aan onze zijde te hebben.

Eigenlijk omschrijven we onszelf liever als een sociale onderneming. Hiervoor kent Nederland echter nog geen rechtsvorm. De precieze rechtsvorm van de onderneming maakt ons niet uit. Zolang maar voorkomen wordt dat één partij te veel macht krijgt en dit gebruikt om winsten op te strijken ten koste van boeren of consumenten. Zolang ik, Sandra Ronde, zelf nog de meerderheid van de aandelen in handen heb, ben ik er zeker van dat dit niet gebeurt. Anders had ik De Streekboer immers nooit opgericht. Zodra ik de meerderheid van de aandelen weggeef, moet dit op een dergelijke manier gebeuren dat concentratie van macht voorkomen wordt. 

Werken met een verdienmodel

Voorkomen van concentratie van macht is de basis. Dit zegt verder nog niets over de manier waarop je impact wilt maken. Met De Streekboer hebben we er bewust voor gekozen te werken met een verdienmodel. De ene partij noemt ons daardoor commercieel, de ander niet. Ons maakt de terminologie niet zoveel uit. Wel vinden we het belangrijk dat continuïteit gewaarborgd wordt. Dat is precies de reden dat we ervoor gekozen te hebben niet afhankelijk te willen zijn van subsidies en enkel vrijwilligers. 

Te vaak is gebleken dat met alle goede bedoelingen subsidies worden opgehaald om ‘iets te doen om ervoor te zorgen dat de boer weer directer aan de lokale consument kan leveren’. Nog vaker is gebleken dat er iets wordt opgetuigd met het subsidiegeld maar zodra de kraan wordt dichtgedraaid, het initiatief ook een stille dood sterft. Dat willen we niet. We willen juist bewijzen dat het kan om iedereen een eerlijke prijs te geven voor goed voedsel. Vandaar dat we zelf geld willen verdienen. 

Subsidiefrustraties

Als oprichter heb ik niet als doel om De Streekboer over 10 jaar met veel winst te verkopen. Sterker nog, dit zal nooit gebeuren. Eventuele winsten moeten terugstromen naar de boeren en consumenten. Dat maakt mij namelijk heel rijk. Niet in geld maar wel in welzijn. We vinden het wel heel belangrijk dat we zelf onze broek op kunnen houden. Eerlijk is eerlijk, soms frustreert dat wel. Laatst nog werd ons gevraagd mee te doen aan een subsidieaanvraag van 100.000 euro om korte ketens regionaal mogelijk te maken. Het was verleidelijk om mee te doen. Die ton kunnen wij wel gebruiken en goed besteden. Maar onderaan de streep hoeven we niet vijf vergaderingen, een projectplan en een subsidie te besteden aan hoe we verder kunnen met de korte keten. Beter melden de partijen die mee willen doen zich en kunnen wij de volgende dag nog leveren. Dat levert meer op dan een heel subsidietraject.

Ons financieringsmodel

Recentelijk hebben we een uiterst succesvolle crowdfundactie georganiseerd. We zijn ontzettend trots en dankbaar dat er zoveel mensen zijn ingestapt. Want om meer impact te maken, is nu eenmaal groeikapitaal nodig. Het feit dat dit is opgehaald met een crowdfunding, versterkt het gevoel dat we samen toewerken naar een ander verdienmodel voor voedsel. Bovendien geeft het ons vrijheid. Zo hoeven we niet te dansen naar de eisen van een subsidieverstrekker maar kunnen we het plan uitvoeren waarop honderden crowdfunders geïnvesteerd hebben.

Doen we dan niets met subsidies? Nee, dat is niet helemaal waar. We presenteren onze groeiplannen sinds kort aan een subsidiebureau. Zij kijken vervolgens of er subsidies zijn die bij onze groeiplannen aansluiten. Zo ja, dan schrijven we ons daarvoor in. Wat we nooit zullen doen, maar wat wel al te vaak gebeurt, is ons plan naar een subsidiepotje toeschrijven. Dat is dan ook de reden dat we soms subsidieaanvragen van €100.000 afwijzen. We laten ons niet leiden  door de subsidies die er zijn, maar gaan er wellicht in de toekomst wel gebruik van maken als ze bij de groeiplannen aansluiten. 

Bij een stabiel bedrijf hoort een gezond verdienmodel dat niet leeft op subsidies. Daarom kiezen we ervoor crowdfunders te laten investeren en alleen subsidieaanvragen te doen als ze bij onze groeiplannen aansluiten. Juist omdat prijstransparantie een van onze kernwaarden is, vinden we het belangrijk jou hierover te informeren. Wat vind jij van deze aanpak?

Meer lezen in deze reeks? Lees bijvoorbeeld deel 4 over bezorgen versus afhalen of deel 5: (Plastic) verpakkingen, ja of nee?